Tuesday, July 3, 2012

మనలో ఎవరు బెస్ట్?

'ఎలాగున్నారు?’ అని ఎవరినయినా ఒక ప్రశ్న అడిగి చూడండి. ‘ఆఁ! ఏదో! బాగానే ఉన్నాం!’ అంటారు గానీ, ఎవరూ సంతోషంగా ఉన్నామని చెప్పరు. కానీ, వ్యాపారాలు చేసే సంస్థల్లో మాత్రం బెస్ట్, గ్రేట్ లాంటి మాటలు ఊరికే వినపడుతుంటాయి. ఏదో ఒక పరికరం, అందులోని భాగం గురించి వ్యాపార పరంగా చర్చ జరుగుతూ ఉంటుంది. అందులో ‘మీరు ఇవ్వగల బెస్ట్ ప్రైస్ (ధర) చెప్పండి!’ అని ఒక డయలాగ్ ఉంటుంది. ఆ ధర కొనేవారికి తక్కువగానూ, అమ్మేవారికి లాభకరంగానూ ఉండాలి. అక్కడ బెస్ట్ అంటే అన్నింటికన్నా మంచి అనే అర్థం! అదే మరి మనుషులు, ఉద్యోగులు, వారి పని గురించి మాట్లాడుతుంటే మాత్రం ఈ మాటల అర్థాలు మారిపోతాయి. అవి ఒక్కొక్కరికి ఒక రకంగా అర్థమవుతాయి. అక్కడే సమస్యలు మొదలవుతాయి.
మనతో బాటు, మరెందరో పనిచేస్తుంటారు. అందరిలోనూ కలిసి బెస్ట్ ఎవరని వెతకవలసిన అవసరం వస్తుంది. అక్కడ అభిప్రాయాలలో చాలా తేడా కనబడుతుంది. మీరుండేస్థాయిని బట్టి పని నాణ్యత, వ్యక్తుల క్లాసు గురించిన అవగాహన మారుతుంది. ఆఫీసులో ఏదో ఒక పని చేయవలసిన అవసరం వస్తుంది. ‘దీనికి ఎవరు బెస్ట్?’ అని ప్రశ్న మొదలవుతుంది. తగినవారు ఎవరైనా ఉన్నారా, అనే ప్రశ్న కూడా పుడుతుంది. ఉన్నవాళ్లంతా మంచివాళ్ళే. కానీ, కొత్త అవసరం వచ్చేదాకా దానికి సరిపడే వారు ఉన్నారా? అన్న సంగతి తెలియదు!


‘నీవు కోరిందేదో నీ దగ్గర ఉందన్న సంగతి, ఆ కోరిందేదో తెలిసేదాకా తెలియదు’ అని ఒక మాట ఉంది. మనుషులయినా అంతే! ఆఫీసులో, కంపెనీలో ‘బెస్ట్’ గురించిన వెదుకులాట చాలా రకాలుగా ఉంటుంది. మనుషుల గురించయితే, అందుకు కొన్ని పద్ధతులున్నాయి. అందరికీ తెలిసిన ‘పనె్నండు ప్రశ్నల పరీక్ష’ ఒకటి ఉంది. అది కాపీ రైటు కింద వస్తుంది. ఉద్యోగి భావాలను గుర్తించే ప్రయత్నంలో మామూలుగా కొన్ని ప్రశ్నలుంటాయి.


* కంపెనీ నమ్మే విలువలనే ఇంచుమించుగా నేను కూడా నమ్ముతాను.
* నేను, నా కంపెనీ భవిష్యత్తు బాగుంటుందనుకునేవారిలో ఒకడిని.
* కంపెనీ గమ్యాలను చేరడంలో, నా పాత్ర ఏమిటో నాకు బాగా అర్థమయింది-లాంటి కొన్ని పడికట్టు భావాల గురించి సర్వే చేస్తుంటారు. కానీ, ఈ రకం ప్రశ్నలు అన్ని సందర్భాలలో, అన్ని డిపార్టుమెంట్లలో సంతృప్తికరమయిన ఫలితాలను ఇవ్వవు. మరింత సూటిగా, ఒక్కొక్క ఉద్యోగికి చేతనయిన పనులు, పనులు చేయడంలోనూ, కంపెనీ పట్ల వారు చూపించే విధేయత మొదలయినవి మరీ లోతుగా చూడవలసిన అవసరం వస్తుంది. అట్లా, ప్రశ్నల సంఖ్య ఎక్కువవుతుంది. సర్వే, చాలా చికాకు అవుతుంది. ఒకానొక కంపెనీ వారు సర్వే కోసం నాలుగు వందల ప్రశ్నలు సిద్ధం చేశారు. ఇక ఆ సర్వేలోనుంచి, అనుకున్న ఫలితాలు రావని వేరుగా చెప్పనవసరం లేదు.


మీరు ఎంతగా ‘బెస్ట్’కు దగ్గరవుతున్నారన్న సంగతి ముందు మీకు తెలుస్తుంది. కానీ, మీ చేత పని చేయిస్తున్న వారి ఎక్స్‌పెక్టేషన్స్ మరోరకంగా ఉంటాయి. మీ సూపర్‌వైజర్, ‘కానీ’ అని ఒక పుల్ల వేస్తాడు. మీది మేనేజర్ అగ్గిపుల్ల గీచి ఈ పుల్లను వెలిగిస్తాడు. కనుక ఎవరు బెస్ట్ అన్న ప్రశ్నకు జవాబు, ఉద్యోగుల మధ్య నుంచి రాదు. మేనేజర్ల నుంచి వస్తుంది. మేనేజర్లకు తమ సిబ్బందితో ఉండే మంచి సంబంధాల ఆధారంగా నిర్ణయం వస్తుంది. మనం మనుషులం. మేనేజర్లు కూడా మనలాగే మనుషులు. కనుక, కొన్ని సందర్భాలలో నిజమయిన ‘బెస్ట్’ బయటపడకుండా, నిరాశకు లోనవుతారు. అదనంగా పని చెప్పడానికి, బెస్ట్ గురించి వెతికితే మాత్రం, అక్కడి ప్రశ్నలు మరోరకంగా ఉంటాయి. పనిని బెస్ట్‌గా చేయగలిగిన వారికన్నా, బెస్ట్‌గా మాట వినేవారికి భారం అప్పగించే వీలు ఎక్కువ. అందులో అందరికీ సులువుంది. ఉద్యోగులలో నిజంగా బెస్ట్ ఎవరన్నది, చిక్కు ప్రశ్న. ఒక్కొక్క విషయానికి, సందర్భానికి ఒకరు బెస్ట్‌గా ఉంటారు. కొంతమందిలోని మంచీ చెడు లక్షణాలను మేనేజర్లు గమనించరు. ఒక పెయింటింగ్ ఉంటుంది. అందులో అక్కడక్కడ ఖాళీలు ఉంటాయి. ఆ ఖాళీలలో కూడా రంగులు పులిమితే, పెయింటింగ్ అందం, ఆకర్షణ తగ్గుతాయి. ఒక పూల గుత్తిలో, ఒక పువ్వు తగ్గినా, ఎక్కువయినా దాని రూపం మారుతుంది. బాపు బొమ్మలో ఒక గీత తగ్గినా ఆ బొమ్మ అసంపూర్తి అవుతుంది అంటారు. మనుషుల వ్యక్తిత్వాలు కూడా అలాంటివే. 



మనమయినా, మన మేనేజర్లయినా, వ్యక్తిత్వంలోని ఖాళీలను అదనపు లక్షణాలను ఈరకంగా గుర్తించగలగాలి. మన దృష్టిలో కొన్ని లక్షణాలు మాత్రమే వచ్చి, మిగతావి రాకుంటే, ఆ వ్యక్తి మనమే అయినా సరే, చిత్రం అసంతృప్తి అవుతుంది. కొంపలు మునుగుతున్నా సరే, నిత్యం ఆఫీసుకు సమయానికి వచ్చేవారు మంచి ఉద్యోగులా? చెప్పిన పనిని నిజంగా ధ్యాస పెట్టి ముగించేవారా? కంపెనీ, సంస్థ గమ్యాల గురించి అవగాహన ఉండి, అందుకు తమ వంతు కృషి చేసేవారిని ఏమనాలి? పని చేసినా, చేయకున్నా, సరైన సమయంలో మంచి సలహాలు, అభిప్రాయాలు, ఆలోచనలు అందజేసేవారుంటారు. వారినేమనాలి? కొందరికి సమస్యలను విడదీయడంలోని మెళకువలు తెలిసి ఉంటాయి. కొందరు పని సాధించడంలో పట్టుదలగలవారుంటారు. ఈ లక్షణాలు అన్నీ ఒకరిలో దొరకవు. కొంతమందిలో ఈ లక్షణాలే కనిపించవు. అన్ని మంచి గుణాలే, కానీ, జాగ్రత్తగా గమనిస్తే, మంచి గుణాలు రెండింటి మధ్యన వైరుధ్యం కనబడుతుంది. ఒక్కొక్క గుణం గురించి ఆలోచించినా, వాటిలో మంచితో బాటు కొంచెం చెడు కూడా కనిపించే వీలుంది. ఎవరికివారికే ఈ అభిప్రాయాలు వేరువేరుగా ఉంటాయి. మొత్తంమీద ఎవరి అభిప్రాయం కూడా పూర్తిగా తప్పుకాదు, పూర్తిగా సరయింది కాదని గుర్తుంచుకుంటే బాగుంటుంది. సందర్భాన్ని బట్టి, మనుషుల విలువ తెలుస్తుంది. ‘తగినవారు’ ఉంటారు. ఆ సమయానికి వారే బెస్ట్! మొత్తంమీద ఎవరి అభిప్రాయం కూడా పూర్తిగా తప్పుకాదు, పూర్తిగా సరయింది కాదని గుర్తుంచుకుంటే బాగుంటుంది.

సందర్భాన్ని బట్టి మనుషుల విలువ తెలుస్తుంది. ‘తగినవారు’ ఉంటారు. ఆ సమయానికి వారే బెస్ట్! మొత్తంమీద బెస్ట్ అనే వారుండరు!


ఇంతా జరిగిన తరువాత, మేనేజర్ల మీద కూడా బాసులుంటారు. వారి అభిప్రాయాలను కాదనగలిగే శక్తి, తక్కువగా ఉంటుంది. అందరిమధ్యన జరిగిన నిర్ణయాలను, అక్కడ, అవుననిపించుకుంటే, అనిపించగలిగితే, ఆ సందర్భంలో ఆ మేనేజర్ బెస్ట్! అవునన్న పెద్ద బాసు బెస్ట్! ఆ బాసు మేనేజర్‌ని బెస్ట్ అంటారు. మేనేజరు మనందరినీ బెస్ట్ అంటారు! అప్పుడు మాటకు అర్థం ఉంటుంది!




నాకు నచ్చని సంగతులు!




టైమెంత అని అడగటానికి చేతిని చూపించడం! నా గడియారం ఎక్కడుందో నాకు తెలుసు? గడియారం లేనిది నీకు గదా? బాత్‌రూం ఎక్కడ అని అడగడానికి ఏం చూపిస్తావ్? (సారీ)

సినిమా చూస్తున్నాము. ‘చూశావా? చూశావా? అంటాడు పక్కతను! బోలెడు డబ్బు పెట్టి సినిమాకు వచ్చింది, చూడటానికి కాకపోతే, గోళ్లుగిల్లుకోవడానికా?

నిన్నొక ప్రశ్న అడగనా?’ అనే ప్రశ్న! అప్పుడే ఒక ప్రశ్న అడిగావు. మరోకటి ఎలాగూ అడుతావిక!

‘జీవితం చిన్నది’ అనే మాట! ఏమిటర్థం? మనకు చేతయిన పెద్ద సంగతి అదొకటే! దానికంటే ఎక్కువ కాలం మరేమి సాధించగలం గనుక?

సందర్భం!
అదొక నగరం. అక్కడొక కుటుంబం. కుటుంబమే, కానీ ఉండేది ఇద్దరే! ఒక తల్లీ, ఒక కూతురు. మరో దిక్కులేని వారయినా, వారుకూడా కుటుంబమే. సుఖంగా బ్రతుకుతున్నారు. ఒకరిమీద ఒకరికి ప్రేమ కూడా బోలెడుంది. కానీ, వాళ్లిద్దరికీ నిద్రలో నడిచే అలవాటు ఉంది. అదొక పెద్ద సమస్యలా కనిపించలేదు వారికి. ఒకరు లేస్తే మరొకరికి మెలుకవవుతుంది. ఎలాగో సర్దుకుంటున్నారు.

ఒకానొక రాత్రి, ప్రపంచమంతా నిశ్శబ్దంగా నిద్రలో ఉంది. తల్లీ కూతుళ్లిద్దరూ ఒకేసారి, నిద్రలో నడక మొదలుపెట్టారు. ఇద్దరికీ మెలుకువ రాలేదు. నడుస్తూ, నడుస్తూ రాళ్ల తోటలోకి చేరుకున్నారు. అక్కడ పొగ మంచు నిండి ఉంది. ఇద్దరూ ఒకరొకరికి ఎదురుపడ్డారు.

‘‘ఆహా! రాక్షసీ! చివరికి ఎదురయ్యావా? నీ వల్లే గదా నా బతుకంతా నాశనమయింది, ఆ శిథిలాల మీద నీవు నీ బతుకు బంగళా కట్టుకున్నావు! నిన్ను చంపగలిగితే బాగుండును!’ అన్నది తల్లి ఆవేశంగా!

‘‘నువ్వొక ఆడదానివా? ఆశపోతు ముసలిపీనుగా! నా బతుకుకూ నాకూ మధ్య అడ్డుగోడగా నిలబడ్డావు! నాబతుకు కూడా నీ బతుకులాగా తెల్లవారుతుంటే, నేనూరుకుంటానా? నువ్వు చస్తే, నా పీడ విరుగడవుతుంది!’’ అన్నది కూతురు.
అంతలో కోడి కూసింది. తల్లికీ, కూతురికీ మెలుకువ వచ్చింది.

‘నువ్వేమిటి బంగారు తల్లీ! ఇక్కడున్నావు?’ అంది తల్లి. ‘నీవేమిటమ్మా ఇక్కడ?’ అంది కూతురు. ఇద్దరూ కలిసి ఇంట్లోకి వెళ్లారు.

-ఖలిల్ జిబ్రాన్ ఆధారంగా!

అసలు మాట
నోరు విప్పకుండా ఉంటే, చవటలమని ఎలాగూ అర్థమవుతుంది! నోరు విప్పి, ఇక సందేహం లేకుండా చేయడమెందుకు?
-రామీ బెల్సన్

ఏదో ఎగురుతూ వస్తున్నది. ఏమిటా అని చూస్తున్నాను. అదొక రాయి. అది నాకే తగిలింది!

No comments:

Post a Comment