కళ్ల ముందు అమెరికా అంతరంగం

అమెరికా ప్రజల చరిత్ర-
హొవార్డ్ జిన్ రచన
అనువాదం: కె.సత్యరంజన్, బి.భాస్కర్
ప్రజాశక్తి బుక్‌హౌస్, ఆజమాబాద్, హైదరాబాద్- 20,
వెల: రూ.150/-,
పేజీలు: 294.

ఏ దేశం చరిత్ర చదివినా, అంతా అభ్యుదయ పరంపరగా జరిగిందనే చెపుతుంటాయి. అమెరికా అందుకు వేరుగా ఉండవలసిన అవసరం లేదు. అంకుల్ శాం నేటికీ అందరి మీదా పెత్తనం చేయాలనుకుంటాడే తప్ప, మంచితనం చూపుదామన్న పద్ధతి లేదు. అమెరికా చరిత్ర పుస్తకాలు తెలుగులో ఎన్ని వచ్చాయో తెలియదు. కానీ ఆ దేశం అసలు రూపాన్ని అందరి ముందు ఉంచే పనిని ప్రజాశక్తి బుక్‌హౌస్ వారు ఈమధ్యన చేపట్టారు. ఆ క్రమంలో మరో పుస్తకం ఈ అనువాదం.
ఇది అమెరికా చరిత్ర కాదు. అమెరికా ప్రజల చరిత్ర. అందునా శ్రామిక వర్గం వారి చరిత్ర. రచయిత జిన్ రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో పాల్గొన్న వ్యక్తి. తరువాత ప్రొఫెసర్ అయ్యాడు. మామూలుగా అందరూ చూడని, చరిత్రను చెపుతూ, నిరసనలలో పాల్గొంటూ ప్రభుత్వ వ్యతిరేకిగా గుర్తింపు పొందాడు. ఎన్నో రచనలు చేశాడు. ‘అమెరికా ప్రజల చరిత్ర’ అన్న ఈ పుస్తకం మూల రచనకు సంక్షిప్త రూపం మాత్రమే తరువాత వచ్చిన అభిప్రాయ మాలికల పుస్తకం నుంచి కూడా, ఈ అనువాదం చివరలో చేర్చారు.

మామూలు చరిత్ర పుస్తకాలలో ఒక రకమయిన ఏకపక్ష ధోరణి ఉంటుంది. కానీ జిన్ తన పుస్తకంలో కూడా ఏకపక్ష ధోరణి ఉందని నిస్సందేహంగా అంగీకరించాడు. నా రచన ఒక వేపునకు మొగ్గుచూపింది. ఇందులో నాకేమీ బాధ లేదు. అంటాడు రచయిత. మరీ ఏకపక్షంగా చెప్పిన చరిత్రలో అసలే కనిపించని అంశాలను గురించి చెప్పి ఒక రకమయిన సమతూకం కొరకు ఈ రచయిత శ్రమించినట్లు మనకూ అర్థమవుతుంది. ప్రభుత్వం విధానాలు బీదవారు, స్ర్తిలు తెల్లతోలు లేని వారి మీద చూపిన ప్రభావం గురించి ఈ పుస్తకంలో సవివరంగా తెలుసుకోవచ్చు. కార్మికుల పోరాటాలు, సమానత్వం కొరకు జరిగిన సంఘర్షణలు, ఇంత అన్యాయంగా జరిగినట్లు తెలిసిన తర్వాత అమెరికా దేశం పట్ల ఒక రకమయిన ఏవగింపు పెరిగినా ఆశ్చర్యం లేదు. అయినా వాస్తవం తెలియకుండా, ఒక దేశాన్ని ఆకాశానికెత్తి ‘ప్రామిస్‌డ్ ల్యాండ్’గా చూడడం తప్పుగదా! ఈ పుస్తకంలో ఇటీవలి చరిత్ర కూడా ఉండడం గమనించదగిన అంశం!

చరిత్ర పుస్తకాలు చదవడమే తలనొప్పి. అందునా మనకు పరిచయం లేని ఘటనలు మనుషులు, వాతావరణం గురించి చదవడం అందునా అసౌకర్యంగా ఉంటుంది. ఈ పుస్తకం చదవడంలో మరొక చిక్కు ఉంది. అసలు చరిత్రను చదవకుండా, ఈ మరో పార్శ్వం చదువుతూ ఉంటే, మరింత వివరం తెలిస్తే బాగుండునన్న భావం మిగులుతుంది.
ఆసక్తికరమయిన అంశం గనుక ఇంగ్లీషులో ఈ పుస్తకం లక్షల కాపీలు అమ్ముడయింది. ఏకబిగిన, ఒక నవల చదివినట్లు, చదివించే పుస్తకం కాదిది. అయినా ఆసక్తికరంగా సాగింది. తెలుగు అనువాదం మరింత సులభంగా సాగితే బాగుండును. ఇంగ్లీషులోని వాక్యాన్ని ఉన్నది ఉన్నట్లు తెలుగులోకి తెచ్చే ప్రయత్నం జరిగింది.
‘‘చరిత్ర పుస్తకాల గుట్టల బరువు కింద కుంగిపోతూ, దేశము దేశ భక్తులు చూపిన మార్గంలో గౌరవంగా వణికిపోతూ, లొంగిపోయేలా కుంగదీయబడే క్రమంలో మనం నిలదొక్కుకుని వెన్ను నిటారుగా నిలుపుకుని నిలబడాలంటే, అనుద్దేశ పూర్వకంగా ఇంతకాలం ఈషణ్మాత్రం గౌరవించని ప్రజా ఉద్యమాల ఆసరానే కావాలి!’’ ఈ వాక్యానికి జీన్ మూలం ఇంత గజిబిజిగానూ ఉంది. అందులో మరో నాలుగు మాటలున్నాయి.

ఆపుతూ ఆపుతూ సీరియస్‌గా చదవవలసిన పుస్తకం ఇది. ఇంగ్లీషులో నయినా తెలుగు అయినా! విషయం మీద ఆసక్తి ఉంటే చాలు, చదవ వచ్చు!